Deur-ABC

Aanslaglijst: Deze aanslaglijst, oftewel naald, wordt toegepast bij dubbele deuren of dubbele ramen waarbij de aanslag aan één van de deuren of ramen is gemonteerd (zonder toepassing middenstijl). Functie: de kier tussen twee deuren bedekken voor een betere visualiteit en tegen tocht bij buitendeuren.

Architraaf: Een architraaf is de benaming voor de bovenlat of het lijstwerk van een raam- of deurkozijn.

Arm schaven: Arm schaven gebeurt enkel bij stompe deuren aan de zijde van het slot. Aan de zijde van het slot moet een deur of raam "arm geschaafd" worden. Dat wil zeggen dat de deur aan de binnenzijde ca. 2 mm smaller zijn ten opzichte van de buitenzijde. De reden hiervoor is het goed sluitbaar maken van de deur zonder knellen of wringen. De deur zal hierdoor niet tegen het kozijn kunnen stoten.

Beslag: Beslag of bouwbeslag is de verzamelnaam van artikelen die gemonteerd worden op deuren, ramen en meubilair. Denk aan sloten, schilden, scharnieren en grepen.

Bochtscharnier: Een bochtscharnier, oftewel een insteekscharnier, knier of een knierscharnier. Het betreft een scharnier waarvan de bladen in het midden haaks zijn omgezet. In oude kozijnen worden de bladen door middel van een ritsbeitel ingelaten en op het vlak van de stijl met een stalen nagel gesloten.

Borstwering: Een borstwering is een gedeelte in een deur of kozijn dat dicht is gemaakt met een houten paneel of ondoorzichtig glas.

Bossing: Onder (be)bossing wordt de schuin afgewerkte rand van een paneel van een deur bedoelt, de zogenaamde lambrisering. De (be)bossing van het paneel zit in de deurstijl en wordt gemaakt met speciale frezen. Sinds begin vorige eeuw wordt de (be)bossing van paneeldeuren vervangen door platte panelen. Voornamelijk bij reparaties wordt de bebossing weer teruggeplaatst.

Bovenlicht: Een bovenlicht is een raam boven een deur of het bovenste raam van een venster. Het wordt toegepast bij voornamelijk dichte deuren om zodoende enig licht in een hal te hebben.

Chambranten: Andere benaming voor deurlijsten of architraven. De naam wordt in België gebruikt.

Cilinders: Dat deel van het slot waar men de sleutel insteekt. Het is een uitwisselbaar sluitmechanisme. Er zijn diverse soorten en maten. Gebruiksvriendelijk zijn de cilinders die in een woning met dezelfde sleutel kunnen worden bediend. Er zijn cilinders voor binnendeuren en veiligheidscilinders voor buitendeuren

Dag- en nachtslot: Een type slot die een dag- en nachtschoot heeft. De nachtschoot wordt bediend door een sleutel. Dit slot wordt alleen voor binnendeuren gebruikt om veiligheidsredenen.

Dagmaat: De afmeting van de dag, de binnenwerkse maat of de afstand tussen de dagkanten, heet dagmaat. De dagmaat is bij een (enkele) deur, de vrije doorgang gemeten tussen de kozijnstijlen of anders gezegd: de deurbreedte minus tweemaal de sponningdiepte. ' In de dag ' betekent aan de binnenzijde van de opening

Dagschoot: Dit is het deel van het slot dat met de deurkruk, een draaiknop of een sleutel bewogen kan worden. Meestal is het afgeschuind en verend, zodat de deur in het slot kan vallen.

Deurkalf: Een deurkalf is een horizontale dwarsregel tussen de deur en het bovenlicht. Meestal is dit het gedeelte boven de deur. De kalf geeft het deurkozijn enige stevigheid.

Deurmaat: De netto hoogte en breedte maat van een deur.

Deurprofielen: Ieder huis heeft zijn eigen sfeer. Bepalend voor deze sfeer zijn onder andere de zogenaamde deurprofielen. Deurprofielen zijn latten die in de deur verwerkt zitten die voor een groot deel het aanzicht bepalen. Aangezien binnendeuren steeds vaker gezien worden als stijlmiddel binnen het interieur, vormen deurprofielen een steeds belangrijker onderdeel van het karakter. 

Deuvels: Een deuvel is een rond houten staafje dat in twee aan elkaar te verbinden houten elementen in een rond gaatje wordt gelijmd voor het verkrijgen van goede/ sterke verbinding. De deuvel is bedoelt  om verschuiving te voorkomen.

Dievenklauw: Een dikke metalen stift die samen met een metalen buis wordt gemonteerd in de scharnierzijde van deur en post. Hierdoor is het uitnemen van de deur na het verwijderen van de scharnierpennen niet mogelijk.

Doornmaat: Doornmaat is de afstand tussen het sleutelgat en de voorzijde van de voorplaat

Dorpel: Met een dorpel wordt een drempel bedoelt

En-suite: Een en suite deur of en suite deuren zijn deuren tussen twee aaneengesloten kamers, meestal schuifdeuren.  Een "suite" is een ruimte bestaande uit twee kamers die gescheiden worden door twee schuifdeuren. De gehele ruimte wordt ook wel kamer en-suite genoemd. Het gaat hier meestal om glas-in-lood deuren. Veelal bestaan er naast de en-suite deuren nog kasten die in dezelfde woning aanwezig zijn.

Espagnolet: Sluitoplossing door middel van een staaf voor dubbele deuren of ramen.

Frezen: Met Frezen wordt bedoelt het aanbrengen van sleuven, groeven of randen, met behulp van een frees.

Hangnaad: Een hangnaad is de speling tussen een deur en het deurkozijn aan scharnierzijde. Deze hangnaad is noodzakelijk om het uitstekende deel van de scharnieren ruimte te geven en het voorkomt van klemmen van de deur.

Inkrozing: Inkrozen is het infrezen van een onderdeel zodat daar een ander onderdeel strak in past. Deuren en kozijnen worden van inkrozingen voorzien om scharnieren te laten verzinken, of om kozijndelen in elkaar te laten passen.

Insteekscharnier: Andere woorden voor insteekscharnier; knier of knierscharnier. Een scharnier waarvan de bladen in het midden 90. graden zijn omgezet.

Insteekslot: Slot dat aan de sluitzijde in de deur wordt gemonteerd. Er zijn insteeksloten als hoofdslot en als bijzetslot.

Kussen: Dit is het middendeel van een (be)bossings paneel

Lambrisering: Lambrisering is een betimmering van het houten paneeldeel op het onderste gedeelte van de deur

Logen: Logen is een chemisch proces waarbij de lak, beits of verflaag zonder externe uitoefening van krachten van het hout verwijderd wordt.

Meerpuntsluiting: Het met de sleutel beweegbare gedeelte (schoot) van het slot dat in de sluitkom/sluitkast valt

Nachtschoot: Het met de sleutel beweegbare gedeelte (schoot) van het slot dat in de sluitkom/sluitkast valt

Opdekdeur: Een opdekdeur is een deur met rondom uitstekende delen die doormiddel van een sponning gedeeltelijk op het kozijn (gemiddeld 15 mm) valt. Deze deuren worden gemonteerd met paumelles (soort scharnieren). Opdekdeuren komen enkel voor bij stalen binnendeurkozijnen en in de meeste gevallen is dit bij nieuwbouw. Opdekdeuren zijn in bijna alle gevallen binnendeuren omdat het inbraakgevoeliger is omdat de deur makkelijker te forceren is.

Paneel: Een paneel is een rechthoekig deel, wat omkadert is in een omlijsting en wordt veel toegepast in een deur.

Paneeldeur: Een paneeldeur is een deur die opgebouwd is uit een stijl- en regelwerk met daartussen één of meer panelen. Vanaf circa 1900 werden de panelen met (be)bossing vervangen door vlakke panelen.

Paumelle: Een paumelle is een scharnier dat bestaat uit twee ongelijke bladen, te weten, een pendeel en een gatdeel. Het pendeel wordt altijd aan het kozijn bevestigd. Om de juiste paumelle te kiezen, moet vooraf de juiste draairichting bepaalt zijn. Dit is de zijde waar de paumelle zichtbaar is.

Scheluw: Een (houten) voorwerp dat scheef- of is kromgetrokken door vocht of droogte. Men noemt dit dan “scheluw”.

SKG keurmerk: SKG staat voor: Stichting Kwaliteitscentrum Gevelelementen. Deze stichting is onafhankelijk en test/beoordeelt bijvoorbeeld hang- en sluitwerk op sterkte en inbraakwerendheid. Hang- en sluitwerk dat bewezen heeft voldoende inbraak werend te zijn mag het keurmerk met sterren dragen. Het aantal sterren, van één tot drie, geeft de mate van inbraakwerendheid aan. Hoe meer sterren, hoe hoger de mate van inbraakwerendheid. Het keurmerk staat zichtbaar en onuitwisbaar op de buitenzijde van het hang- en sluitwerk. Bij de toekenning van het aantal sterren is uitgegaan van de gemiddelde inbraaktijd om b.v. een slot, beslag, cilinder, scharnier etc. te forceren.

Slotgat: Een slotgat is het gat waarin het slot zal worden geplaatst.

Slotkast: Een slotkast is een gestandaardiseerde metalen behuizing waarin meestal een insteekslot wordt geplaatst. Het gewone insteekslot wordt veelal toegepast bij stompe houten draaideuren. Deze deursloten worden gemonteerd in combinatie met veiligheidsbeslag, een bijpassende sluitplaat en/of sluitkom en een profielcilinder. Het vervangen van insteeksloten is doorgaans vrij eenvoudig. De meer gangbare modellen zijn meestal ook verkrijgbaar bij de reguliere bouwmarkten. Belangrijk bij aanschaf is natuurlijk wel dat de juiste maatvoeringen worden aangehouden.    

Sluitlat / sluitprofiel / aanslaglat: Een sluitlat/aanslaglat wordt toegepast bij schuifdeuren om de deuren netjes en zonder kier dicht te maken. Het is een  los- of geïntegreerde  set latten waarbij 1 lat de tegenvorm heeft van het andere deel zodat het een goed sluitend geheel vormt.

Sluitnaad: De sluitnaad is de speling tussen een deur en het deurkozijn aan slotzijde. Vanwege de inbraakgevoeligheid ervan, wordt steeds vaker een aluminium of metalen veiligheidsstrip bevestigd om deze sluitnaad volledig af te dichten. De twee afzonderlijke strips worden zowel op de deur als het kozijn bevestigd.

Sluitplaat: Een sluitplaat dekt de gaten af in het kozijn waar de schoten ingaan. Een goede en goed gemonteerde sluitplaat is erg belangrijk voor de juiste werking van het slot.

Sponningmaat: De sponningmaat is de maat tussen het kozijn waar de deur of het glas in valt.

Stompe deur: Een stompe deur is een deur met aan de zijkant rechte kanten die geheel in de sponning van een deurkozijn valt. Een stompe deur wordt d.m.v. gewone scharnieren bevestigd. Stompe deuren komen binnen en buiten voor. De meeste buitendeuren zijn dus stompe deuren.

Veiligheidsbeslag: Veiligheidsbeslag bestaat uit massieve schilden met deurkrukken of een greep voor de voordeur. Het beschermt het slot en de cilinder tegen inbraakpogingen en biedt extra inbraakbeveiliging aan de deur.

Verdikkingslat: Een verdikkingslat is een losse lat wat rondom aan een (schuif)deur gemonteerd kan worden om de diepte van een spouw te kunnen overbruggen (gat v/d spouwmuur wordt niet zichtbaar)

V-groef / V-naad: Een v-groef  oftewel een v-naad is een v-vormige naad in de onder- en bovenhoeken van een deur. Ook wel een verdoezelnaad genoemd.       

Zij-stijl: Het verticale deel van de houten omlijsting van een deur of raam wordt een stijl genoemd.

Heeft u nog toevoegingen voor bij ons Deur-ABC? Laat het ons dan weten. Dit kan via: info@glasinlooddeuren.nl